1.0 Pengenalan
Falsafah
Pendidkan Negara (FPN) merupakan sistem pendidikan yang menganjakkan diri ke
kedudukan terkehadapan dengan mengungkapkan secara jelas prinsip dan nilai asas
yang mendasari dan membentuk sistem pendidikan Malaysia daripada peringkat
paling rendah kepada paling tinggi iaitu institusi pendidikan tinggi seperti universiti. Falsafah Pendidikan
Negara juga turut menjelaskan tujuan dan
matlamat pendidikan untuk individu dan negara.
Tujuan Falsafah
Pendidikan Kebangsaan untuk individu adalah untuk melahirkan insan yang
berilmu, berakhlak mulia dan bertanggungjawab yang juga menjadi seorang
warganegara yang baik. Pendidikan merupakan proses asas dan utama untuk
pembinaan insan yang baik, seimbang dan bersepadu, ini untuk menjayakan hasrat
dan cita-cita negara. Secara keseluruhannya, tujuan pendidikan tinggi bukan
hanya setakat memperoleh segulung ijazah atau diploma tetapi adalah untuk
pembangunan diri manusia secara menyeluruh dan seimbang supaya menjadi seorang
insan, ahli keluarga dan masyarakat dan warganegara yang berilmu, bertanggungjawab,
berakhlak mulia dan berbakti.
Manusia sentiasa
mengalami proses pertumbuhan dan perkembangan. Proses pertumbuhan dan
perkembangan ini berlaku dari semasa ke semasa bermula sejak dari dalam
kandungan lagi hinggalah ke akhir hayat. Namun begitu proses pertumbuhan dan
perkembangan mempunyai beberapa perbezaan yang ketara. Secara umumnya
pertumbuhan bersifat kuantitatif, boleh diukur kerana ia melibatkan pertumbuhan
secara fizikal. Manakala, perkembangan pula bersifat kualitatif, tidak boleh diukur,
tetapi boleh dinilai, ia lebih kepada perkembangan kognitif dan mental. Kamus
Dewan (1992) mendefinisikan pertumbuhan sebagai proses tumbuh, iaitu hidup,
menjadi bertambah besar atau sempurna. Perkembangan pula didefinisikan sebagai
proses berkembang iaitu menjadi semakin sempurna.
Terdapat beberapa
definisi yang diberikan oleh ahli psikologi berhubung dengan pertumbuhan.
Secara umumnya, mereka memberikan definisi yang hampir sama iaitu pertumbuhan
itu bersifat kuantitatif, perubahan fizikal menunjukkan kematangan seseorang
dan boleh diukur. Pertumbuhan ini akan terhenti apabila seseorang itu mencapai
kematangan apabila aqil baligh.
Mengikut kajian
ahli psikologi, perkembangan kanak-kanak dipecahkan kepada lima aspek iaitu
aspek jasmani, kognitif, emosi, sosial dan rohani. Kelima-lima aspek ini pula
adalah berasaskan kepada dua faktor yang utama iaitu dipengaruhi oleh faktor
baka dan faktor persekitaran. Ahli psikologi juga telah berpendapat bahawa
tiada individu di dunia ini yang mempunya kadar perkembangan yang sama dan
menjadikan faktor baka dan faktor persekitaran sebagai penyebab utama
ketidaksamaan kadar perkembangan seseorang individu.
Dalam konteks
pertumbuhan dan perkembangan manusia, pertumbuhan merupakan satu proses
kesempurnaan manusia itu membesar dari kandungan hinggalah mencapai kematangan
atau aqil baliqh, pada ketika ini sempurnalah pertumbuhannya dan ia akan
terhenti. Perkembangan pula satu proses kesempurnaan sifat kemanusiaan yang
terkandung perasaan, kecerdasan, kebijaksanaan, kemampuan berfikir, kebolehan
mengatur tingkah laku dan sebagainya, ianya akan terus berlaku dari semasa ke
semasa hinggalah akhir hayat.
2.0 Definisi
2.1 Pertumbuhan
Terdapat beberapa
definisi yang diberikan oleh ahli psikologi berhubung dengan pertumbuhan.
Secara umumnya, mereka memberikan definisi yang hampir sama iaitu pertumbuhan
itu bersifat kuantitatif, perubahan fizikal menunjukkan kematangan seseorang
dan boleh diukur. Pertumbuhan ini akan terhenti apabila seseorang itu mencapai
kematangan apabila aqil baligh.
Karl E. Garisson
dalam Ee Ah Meng (1993) mendefinisikan pertumbuhan sebagai proses perkembangan
individu dalam bentuk saiz badan, iaitu perubahan-perubahan otot, tulang,
kulit, rambut dan kelenjar. Manakala Atan Long pula memberi takrif perubahan
yang dapat diukur dari satu peringkat ke satu peringkat yang lain dari semasa
ke semasa. Proses perubahan tersebut dapat diukur secara kuantiti ke atas
seseuatu organisma. Bagi D.S Wright dan Ann Taylor dalam Ee Ah Meng (1993)
pula, mereka menyifatkan pertumbuhanitu sebagai pertambahan-pertambahan dalam
pelbagai sifat luaran seseorang seperti ketinggian, berat badan dan saiz.
2.2 Perkembangan
Crow and Crow
dalam Ee Ah Meng (1993) mentakrifkan perkembangan sebagai perubahan bersifat
kualitatif serta cenderung ke arah yang lebih baik dari segi pemikiran, rohani,
moral dan sosial. Sebagai cohtoh, seseorang kanak-kanak boleh membina ayat
setelah belajar membatangkan perkataan. Kebolehan membina ayat adalah satu
proses perkembangan.
D.S Wright dan
Ann Taylor dalam Ee Ah Meng (1993) pula mendefinisikan perkembangan sebagai
perubahan yang berlaku dalam warisan hayat dan organisasi kepada struktur
organisma dalam keadaan yang saling berkait serta berhubung dengan pertambahan
umur. Manakala Atan Long pula menyatakan perkembangan itu satu perubahan
kualitatif yang tidak dapat diukur kuantitinya tetapi jelas dilihat perubahan
telah berlaku kerana bersifat baharu dan berlainan daripada peringkat yang
lebih awal.
2.3 Baka
Baka ialah
pewarisan keturunan. Ianya juga dianggap sebagai perhubungan genetik di antara
generasi manusia.Pengaruh genetik atau baka ke atas pertumbuhan dan
perkembangan manusia ini sebenarnya dipelopori oleh Johann Gregor Mendel(1822-1889). Menurut Ee Ah Meng
(2005) baka merupakan ciri-ciri yang diturunkan melalui ibu bapa kepada
anak-anaknya melalui gen. Amran
Schienfed mengatakan bahawa baka menentukan persamaan antara ibu bapa dengan
anak-anaknya, di kalangan ahli dalam satu kumpulan keluarga .
Faktor baka (nature) lebih dikenali sebagai gen yang
terdiri daripada nukleoprotein yang menentukan baka atau ciri keturunan.
Kedudukan nukleoprotein terletak di atas lokus kromosom, yang berupa benang
halus yang terdapat dalam nukleus sel sperma (jantan) juga sel ovum (betina).
Mengikut kajian, kromosom mengadungi bahan DNA dan RNA dan masing-masing
membawa gen-gen yang mengandungi sifat-sifat baka. Gen akan memberi sifat unik
kepada setiap manusia. Tidak dinafikan bahawa pertumbuhan dan perkembangan
individu dipengaruhi oleh faktor genetik individu tersebut. Sebagai contoh
ialah saiz badan, ketinggian dan rambut.
2.4 Persekitaran
Menurut Kamaruddin Hj Husin (1998), Normal L Munn telah mengatakan
persekitaran ialah segala benda yang ada di sekeliling unit-unit kebakaan.
Sementara itu W. Edgar Vinacke mengatakan persekitaran adalah segala kuasa yang
kompleks yang boleh mempengaruhi tingkah laku individu. Menurut Amram
Schienfield, persekitaran merujuk kepada luaran individu dan faktor bakanya
yang bermula daripada peringkat persenyawaan.Faktor ini merujuk kepada keadaan
semasa proses perkembangan kanak-kanak. Secara umumnya, faktor persekitaran ini
terbahagi kepada dua kategori iaitu kategori pralahir dan kategori selepas
lahir.
3.0 Laporan
Tugasan yang
diberikan memerlukan saya untuk menemubual rakan sebaya bagi mendapatkan
maklumat mengenai dirinya. Temubual telah dilakukan terhadap rakan sebaya untuk
mengetahui faktor yang paling dominan di antara baka dan persekitaran yang
mempengaruhi pertumbuhan dan perkembangan rakan sebaya tersebut. Temubual telah
dilakukan dari .aspek fizikal, kognitif dan personaliti.
3.1 Fizikal
Perkembangan
fizikal individu ditentukan oleh dua faktor iaitu baka dan persekitaran. Proses
perkembangan ini berlaku secara tersusun dan bersistematik tanpa kita sedari.
Selain melihat perubahan yang berlaku pada berat badan dan kadar ketinggian
kanak-kanak, satu lagi aspek perkembangan fizikal turut dikaji ialah
pergerakkan motor. Perkembangan fizikal kanak kanak yang berlaku boleh diukur
dan diperhatikan berdasarkan dua cara iaitu kuantitatif dan kualitatif.
Pertumbuhan saiz badan, gigi, tinggi, struktur badan dan sebagainya yang boleh
diukur secara kuantitatif.
Selain itu, perkembangan beliau dari peringkat fizikal
bermula dengan proses persenyawaan sehingga ke peringkat awal remaja. Seperti
yang telah diterangkan oleh teori bermula dengan peringkat perinatal yang
bermaksud sesuatu yang berlaku kepada ibu dalam tempoh seseorang mula hamil
sehingga kelahiran bayi. Peringkat ini bermula dengan proses persenyawaan dan
seterusnya berkembangan menjadi zigot yang akan melalui proses pembahagian sel
dan akhirnya membentuk seorang manusia sempurna. Sepanjang berada dalam rahim,
seorang bayi itu melalui tiga fasa penting iaitu peringkat pembenihan, embrio
dan peringkat janin. Semasa melalui peringkat ini, bayi berkembang daripada
zigot, embrio dan janin yang lengkap tubuh badan sehingga proses kelahiran yang
disebut peringkat bayi.
Berdasarkan prinsip pertumbuhan dan perkembangan, ada
tiga prinsip perkembangan fizikal yang boleh diperincikan iaitu arah tertentu
yang boleh diramal, perkembangan yang sama dan serupa dan bermula daripada umum
kepada yang khusus. Berdasarkan temubual yang telah dijalankan, beliau
mengatakan bahawa perkembangan yang mempunyai arah tertentu adalah sama seperti
yang diramal seperti perkembangan yang bermula dari kepala dan beransur – ansur
ke bahagian kaki. Sebagai contoh, semasa berusia dua hingga enam bulan beliau
telah dapat mengawal pergerakan kepala, meniarap, menjulur dan mengangkat badan
menggunakan lengan semasa meniarap. Beliau juga turut berkongsi maklumat iaitu
pada usia beliau 6 hingga 12 bulan, beliau sudah boleh untuk merangkak,
berdiri, bertatih, berjalan serta memiliki kemahiran seperti berjalan dengan
laju. Saiz kepalanya juga meningkat apabila meningkat dewasa dan beliau
memiliki kepala yang agak besar kerana faktor baka menjadi penyebab kepada
perkembangan saiz tersebut. Selain itu, perkembangan fizikal beliau juga
berkembangan secara beransur – ansur sebagai contoh pada peringkat prenatal,
bahagian – bahagian yang letaknya pada bahagian badan berkembang terlebih
dahulu berbanding anggota luar yang lain seperti tangan dan kaki. Ketika bayi,
beliau juga sukar untuk mencapai objek yang dilihat kerana mengikut teori
perkembangan fizikal, pada ketika itu kawalan otot masih belum mantap dan
sempurna menyebabkan objek yang hendak dipegang seringkali terjatuh atau
terlepas dari genggamannya.
Selain daripada berat dan tinggi, perkembangan fizikal
dari segi perkembangan motor, pertuturan, pengihatan, pendengaran dan keupayaan
tambahan yang lain turut dijelaskan oleh beliau semasa temubual berlaku.
Antaranya ialah semasa berumur sebulan hingga tiga bulan, beliau menggunakan
kemahiran motor seperti menghisap jari, meniarap dan mengangkat dada, mencapai
objek di depan mata serta mampu untuk mengangkat kepala apabila ditiarapkan.
Dari segi penglihatan dan pendengaran juga, beliau mampu untuk mencapai tangan
sendiri dan pergerakan mata serta koordinasi tangan dan mata. Beliau juga mampu
untuk bergerak kearah bunyi serta memusingkan kepala kearah bunyi tersebut.
Keupayaan tambahan yang dapat dilihat ialah mampu memberikan senyuman kepada
orang lain dan mudah untuk terangsang dengan rangsangan visual.
Seterusnya pada usia lima hingga 10 bulan, telah banyak
peningkatan terhadap kemahiran motor. Sebagai contoh, otot tangan semakin kuat
dan berupaya untuk memasukkan objek ke dalam mulut, boleh memindahkan sesuatu
objek ke tangan yang lain dan mampu duduk tegak dengan sokongan orang lain.
Kemahiran motor ini semakin meningkat apabila menjangkau usia 10 bulan dimana
beliau sudah boleh merangkak dan duduk tanpa sokongan dari sesiapa. Dari segi
penglihatan dan pendengaran pula, beliau pada usia ini sudah mampu berpaling ke
arah bunyi sejauh 45 cm darinya dan mampu untuk mendengar bunyi – bunyi lain
seperti bunyi mainan jatuh. Keupayaan tambahan yang lain ialah beliau sudah
mampu untuk mengenal orang sekeliling dan sudah mula takut pada orang yang
tidak dikenali.
Selain itu, pada usia setahun hingga dua tahun,
pembentukan otot dan kemahiran motor bayi semakin meningkat. Hal ini kerana,
hasil daripada temubual yang dijalankan, beliau mengatakan bahawa pada usia ini
beliau sudah mampu untuk berjalan tetapi pada mulanya berpaut pada sesuatu
untuk menyokong beliau untuk berdiri. Peringkat – peringkat kemahiran otot kaki
dan tangan semakin meningkat apabila beliau sudah mampu untuk berlari pada usia
dua tahun dan menaiki tangga tanpa bantu dan sokongan. Keupayaan untuk makan
dan minum sendiri dengan menggunakan kedua – dua belah tangan juga dapat
dilihat pada usia setahun tiga bulan. Koordinasi mata dan tangan serta
pembentukan otot yang kuat sangat aktif pada masa ini bagi membolehkan beliau
untuk berlari apabila menjangkau usia dua tahun.
Pada peringkat kanak – kanak iaitu pada usia 7 hingga 12
tahun, gigi susunya juga sudah mula tanggal lalu digantikan dengan gigi kekal.
Proses penukaran kepada gigi kekal ini berlanjutan sehingga beliau berusia 12
tahun. Berat badan beliau pada ketika ini ialah 30 kg manakala tingginya ialah
129 cm. Beliau mencapai akil baligh ketika berusia 12 tahun dan pada ketika
ini, perubahan perkembangan secara fizikal berlaku dengan pesat. Pertambahan
yang mendadak berlaku juga kepada berat badan dan ketinggian apabila mencapai
usia remaja. Apabila sudah mencapai akil baligh, perubahan fizikal jelas
kelihatan seperti surau semakin garau, pertumbuhan bulu pada ketiak dan alat
kelamin, bermisai, berjanggut, bulu kaki dan juga kulit menjadi semakin kasar.
Mengikut teori, pertumbuhan remaja lelaki semasa akil baligh lebih lama iaitu
sehingga mereka berusia 21 tahun.
Fizikal beliau
lebih dipengaruhi oleh faktor baka berbanding persekitaran. Jika dilihat saiz
badannya tersebut melalui gambar keluarga, beliau lebih mengikuti ibunya iaitu
berbadan kecil. Seterusnyam temubual tersebut turut mendapatkan maklumat
mengenai berat badannya dan dia turut memaklumkan berat badannya hampir
menyamai berat badan ibunya. Selain itu, ketinggian jika dilihat secara kasar
dan berdasarkan saiz badan yang kecil dia memiliki ketinggian yang sama dengan
ibunya dan adik beradik yang lain. Manakala, pertumbuhan gigi jika dilihat
rekod pergigian keluarga tidak terdapat banyak perbezaan. Perkembangan fizikal
tersebut diperhatikan melalui kuantitatif dan hasilnya dipengaruhi oleh baka.
Disamping itu, perkembangan fizikal kualitatif iaitu peningkatan kemahiran
fizikal seperti kebolehan sesuatu, berlari, koordinasi mata dan tangan dipengaruhi
oleh persekitaran. Rakan sebaya menyatakan bahawa bakat dalam acara olahraga,
sukan dan permainan diperolehi ketika di sekolah rendah.
3.2 Kognitif
Perkembangan
kognitif merujuk kepada proses perkembangan keupayaan berfikir dan menaakul
yang berlaku seiringan dengan perkembangan sosioemosi, fizikal, dan penguasaan
kemahiran berbahasa. Menurut Berk (2006). Proses kognitif merupakan proses
dalaman dan hasilan minda yang membawa kepada pengetahuan. Proses ini merangkumi
“segala aktiviti mental iaitu mengingat, membuat perwakilan simbol,
mengkategorikan, menyelesaikan masalah, mereka cipta, mengkhayalkan dan daya
imaginasi”. Manakala perkembangan bahasa merujuk kepada kebolehan seseorang
memahami perkataan dan struktur perkataan. Pada hakikatnya, penguasaan bahasa
merupakan salah satu alat berfikir yang penting.
Berdasarkan
temubual tersebut, beliau menyatakan bahawa pada peringkat kanak – kanak diusia
3 -4 bulan beliau sekadar bersuara balasan iaitu membalas apa yang
dipercakapkan. Diusia seterusnya ialah 5 bulan beliau menyatakan bahawa beliau
mulai meniru ekspresi wajah orang lain. Manakala, pada usia 9 – 12 bulan beliau
sudah boleh menyatakan kehentak melalui bahasa yang kreatif tapi tidak difahami
oleh orang lain. Beliau turut menyatakan kebolehan membaca pada usia 4-5 tahun
iaitu kebolehan membaca buku sebanyak 2 buah buku sehari.
Oleh itu,
bersesuaian dengan teori yang diberikan bahawa bahasa merupakan salah satu alat
berfikir yang penting mengikut peringkat umur. Berdasarkan temubual tersebut, kebolehan
bercakap berubah ubah dan sentiasa meningkat kebolehan tersebut dari hanya
membalas, meniru, menyatakan dalam bahasa kreatif, menguasai lebih 1000 patah
perkataan dan akhirnya boleh membaca dan berfikir secara sendiri.
3.3 Personaliti
Secara umum
personaliti bermaksud sahsiah, keperibadian, atau perwatakan seseorang. Ia
berasal daripada Bahasa Latin iaitu ‘persona’ yang bermaksud topeng muka yang
digunakan oleh pelakon Yunani pada masa dulu untuk mewakili sesuatu perwatakan
orang di pentas. Personaliti ialah ciri-ciri keseluruhan tingkah laku pada
seseorang individu, tetapi berlainan dengan orang lain. Ia mewakili perwatakan
seseorang individu dan dapat diperhatikan dan dinilai melalui tingkah laku. Di
samping itu, ramai yang menyatakan personaliti adalah gerakbalas tingkah laku
terhadap situasi tertentu. Oleh sebab itu, di kalangan ahli psikologi mempunyai
pelbagai pendapat tentang pengertian personaliti.
Menurut pendapat
Alder,personaliti merupakan gaya hidup seseorang individu. Manakala Gordon Allport
menyatakan personaliti sebagai organisasi sistem psikologi yang dinamik dalam
jiwa individu. Ia akan menentukan ciri-ciri tingkah laku dan penyesuaiannya
dengan alam persekitaran. Pandangan Crow and Crow pula menyatakan personaliti
seseorang adalah perwatakan fizikal, corak pertuturan dan daya penarik yang
dimilikinya. Menurut Gage dan Berliner pula, personaliti merangkumi segala
aspek tingkah laku manusia, keupayaan, sikap, pendapat, kepercayaan, kognitif
dan emosi seseorang.
Menurut Carl Jung
(1875-1961), manusia boleh diklasifikasikan kepada tiga kumpulan berdasarkan
personaliti peribadi iaitu introvert, ekstrovert dan ambivert. Rakan sebaya
yang ditemubual mempunyai personaliti peribadi ambivert iaitu individu daripada
kumpulan ini mempunyai trait daripada kedua-dua jenis personaliti introvert dan
juga ekstrovert. Mereka merupakan gabungan kedua-dua personaliti ini dan
berkemungkinan bersifat seperti aktif, sensitif, optimistik suka berkawan
tetapi memilih bekerja berseorangan, bertutur lancar tetapi berfikir sebelum
bercakap atau memberi pendapat dan suka kepada kehidupan yang teratur. Apa yang
membezakan ialah kadang-kadang individu dipengaruhi secara dominan daripada
salah satu sifat di atas.
Secara
keseluruhannya, dalam perkembangan kendiri terdapat dua aspek iaitu aspek
personaliti dan konsep kendiri. Kedua-dua aspek ini saling berkait rapat antara
satu sama lain. Aspek personaliti merupakan gabungan daripada berbagai sifat
dan konsep kendiri seseorang. Individu yang mempunyai konsep kendiri positif
akan menghasilkan personaliti yang bersesuaian dengan keperluan persekitaranya.
Personaliti seseorang dapat dikenali dengan cara tingkah laku, gaya percakapan
dan sebagainya.
Seterusnya, aspek konsep kendiri pula
meliputi keseluruhan perkembangan personaliti seseorang individu. Aspek-aspek
ini adalah penting bagi menimbulkan kesedaran guru pelatih terhadap kepentingan
mempunyai konsep kendiri yang positif adalah sangat penting supaya dapat bersedia menghadapi cabaran sebenar dalam
dunia pendidikan.
No comments:
Post a Comment